शैक्षणिक सहल 2025

 

राजर्षी शाहू कनिष्ठ महाविद्यालय धाड शैक्षणिक सहल 2025

१) ऐतिहासिक स्थळ:- जंजिरा किल्ला

थोडक्यात इतिहास:- मुरुड-जंजिरा किल्ल्याचा इतिहास 15 व्या शतकापासून सुरू होतो, जेव्हा स्थानिक कोळ्यांनी समुद्री चाच्यांपासून संरक्षणासाठी लाकडी किल्ला बांधला, नंतर सिद्दी (आफ्रिकन वंशाचे) शासकांनी तो दगडी आणि मजबूत केला, ज्यामुळे तो 'अजिंक्य किल्ला' बनला, ज्याला छत्रपती शिवाजी महाराज आणि संभाजी महाराजांनाही जिंकता आले नाही, आणि हा किल्ला शौर्य, स्थापत्यकला व अभेद्यतेचे प्रतीक आहे. 

जंजिरा किल्ल्याचा इतिहास

सुरुवात (15 वे शतक): समुद्री चाच्यांपासून संरक्षणासाठी मुरुडच्या किनाऱ्यावरील एका मोठ्या खडकावर (island) लाकडी किल्ला बांधला गेला.

सिद्दीचे राज्य (16 वे शतक): 16 व्या शतकात, सिद्दी (African descent) या सत्ताधारी वंशाने हा किल्ला ताब्यात घेतला आणि त्याचे दगडी व भक्कम बांधकाम केले, ज्यामुळे तो अभेद्य बनला.

अजिंक्य किल्ला: त्याच्या समुद्राच्या मधोमध असलेल्या स्थानामुळे आणि मजबूत तटबंदीमुळे, हा किल्ला मराठा साम्राज्यासह पोर्तुगीज, फ्रेंच आणि ब्रिटीश यांसारख्या अनेक शक्तींना जिंकता आला नाही.

छत्रपती शिवाजी महाराज आणि संभाजी महाराजांचे प्रयत्न: छत्रपती शिवाजी महाराज आणि छत्रपती संभाजी महाराज यांनी अनेकदा जंजिरा जिंकण्याचा प्रयत्न केला, ज्यात त्यांनी किल्ल्याच्या जवळ दुसरा किल्ला बांधणे आणि थेट हल्ला करणे यासारख्या योजना आखल्या, पण त्यांना यश आले नाही.

स्थापत्य आणि महत्त्व: हा किल्ला शौर्य, उत्तम रणनीती आणि उत्कृष्ट स्थापत्यकलेचा उत्तम नमुना आहे. आजही त्याची तटबंदी आणि समुद्रातील स्थान पर्यटकांना आकर्षित करते. हा भारतातील सर्वात मजबूत तटीय किल्ल्यांपैकी एक मानला जातो. 

प्रमुख ठिकाण: हा किल्ला महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील मुरुड शहराजवळ आहे आणि राजापुरी जेट्टीवरून बोटीने येथे जाता येते. 

२) ऐतिहासिक स्थळ :- रायगड

रायगड किल्ल्याचा इतिहास 

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या कार्याशी जोडलेला आहे, जिथे १६७४ मध्ये त्यांनी याला आपल्या मराठा साम्राज्याची राजधानी बनवले आणि राज्याभिषेक केला; हा किल्ला सह्याद्रीच्या पर्वतरांगेत असून, ऐतिहासिकदृष्ट्या तो अनेक महत्त्वाच्या घटनांचा साक्षीदार आहे, ज्यात आग्र्याहून परतणे, अफजलखानाचा शिरच्छेद आणि राजाराम महाराजांचा जन्म अशा अनेक गोष्टींचा समावेश आहे.  

ऐतिहासिक महत्त्व:

राजधानी: १६७४ मध्ये शिवाजी महाराजांनी रायगडला राजधानी म्हणून निवडले आणि तो मराठा साम्राज्याचा केंद्रबिंदू बनला. 

राज्याभिषेक: याच किल्ल्यावर शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक सोहळा पार पडला. 

महत्त्वाच्या घटना: आग्र्याहून सुटका, अफजलखानाच्या वधाचा कट, आणि सोनोपंत डबीर यांचे शिवाजी महाराजांना दिलेले कडक शब्द यांसारख्या अनेक ऐतिहासिक घटना या किल्ल्याशी जोडलेल्या आहेत. 

जन्मस्थान: छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पुत्र राजाराम महाराज यांचा जन्म याच किल्ल्यावर झाला होता. 

भौगोलिक स्थान आणि रचना:

उंची: रायगड किल्ला समुद्रसपाटीपासून सुमारे २७०० फूट उंचीवर आहे आणि सह्याद्रीच्या पर्वतरांगेत वसलेला आहे. 

प्रवेश: किल्ल्यावर जाण्यासाठी पायऱ्यांचा मार्ग आहे, तसेच रोपवेची सोय देखील उपलब्ध आहे. 

वाघबीळ: पाचाड खिंडीत 'वाघबीळ' किंवा 'नाचणटेपाची गुहा' यांसारख्या काही प्राचीन गुहा देखील येथे आहेत. 

थोडक्यात, रायगड किल्ला हा मराठा साम्राज्याच्या शौर्याचा आणि इतिहासाचा एक महत्त्वाचा साक्षीदार आहे, जो आजही पर्यटकांना आकर्षित करतो. 

३) ऐतिहासिक स्थळ राजगड:-